Chrupiące- zgoda, ale nie białe !

„Chcesz żyć zdrowo, jedz razowo”- tak najkrócej można by skwintować rozważania na temat wartości odżywczych różnych gatunków pieczywa. A jest co rozważać, bowiem chleb wypieka się od co najmniej 10tysięcy lat, a statystyczny Polak zjada go rocznie 100kg- i wcale nie za dużo, bowiem- zgodnie z zaleceniami dietetyków- powinniśmy każdego dnia zjadać około 300g pieczywa. Wiadomo, że najsmaczniejszy jest chleb czy bułeczka „prosto z pieca”, z lśniącą i chrupiąca skórką. Jednak najsmaczniejszy wcale nie oznacza najzdrowszy. Chleb czerstwy, przynajmniej taki jednodniowy jest najłatwiej strawny.

W codziennej diecie powinniśmy uwzględniać produkty bogate w błonnik, a więc m.in. przetwory zbożowe- kasze, makarony i pieczywo. Zdrowy, zalecany przez lekarzy i dietetyków chleb z pełnego ziarna jest bogaty w witaminy, składniki mineralne i właśnie błonnik, który zmniejsza częstotliwość występowania nieżytu jelit, raka grubego, chorób serca i cukrzycy, a ponadto odpowiedzialny jest z prawidłową przemianę materii. Tych walorów, niestety, nie posiada pieczywo jasne. Ciemne, pełnoziarniste zawiera pięć razy więcej żelaza, magnezu, miedzi i cynku niż pieczywo jasne, ma również sporo witamin z grupy B oraz witaminę E. Te właściwości ma nie tylko chleb, ale i makaron razowy wyrabiany z mąki, która w czasie procesu technologicznego nie została pozbawiona cennych witamin, soli mineralnych i białka. Jedynym przeciwwskazaniem do spożywania razowego chleba jest choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy oraz schorzenia wątroby i jelit, gdyż tego rodzaju pieczywo jest kwasotwórcze, więc może powodować wzdęcia.

Zboża, które są najczęściej występującym elementem pokarmowym, obok głównego składnika- czyli skrobi- zawierają białko, tłuszcz, kompleks składników mineralnych, witaminy z grupy B, witaminę E i błonnik pokarmowy. Dlatego pieczywo pełnoziarniste jest ważnym elementem naszej codziennej diety. Warto też wspomnieć, że grupa produktów zbożowych dostarcza organizmowi węglowodany złożone, czyli energię.

Jeśli mówimy o produktach zbożowych, to musimy wspomnieć też o kaszach, które w naszej diecie są jak najbardziej wskazane. Zwłaszcza te powstające z ziaren mało oczyszczonych, niepozbawionych bogatych w witaminy i mikroelementy łusek. Im kasza grubsza i mniej oczyszczona, tym zdrowsza. Podobnie sprawa ma się z ryżem- powinniśmy jeść ten brązowy, który tylko w minimalnym stopniu był poddawany obróbce technologicznej. Biały ryż, bielutka mąka czy kasza manna są wprawdzie bardzo smaczne, ale zdrowia w nich niewiele. Podobnie sprawa ma się z makaronem- najzdrowszy jest ciemny- razowy, z mąki z pełnego przemiału. Poza błonnikiem sporo w nim węglowodanów złożonych zapobiegających wzrostowi cukru we krwi, witamin z grupy B, potasu i żelaza.

Osobną grupę stanowią płatki śniadaniowe, w skład których wchodzą m.in. otręby, czyli „odrzuty” z czyszczenia zbóż. Im więcej w naszym jadłospisie drobniutkich, bardzo oczyszczonych kasz, tym więcej powinno być otrębów bogatych w błonnik- regulujący funkcje układu trawiennego i poziom cholesterolu we krwi- niezastąpiony w profilaktyce nowotworów jelit.

Najbardziej popularne gatunki pieczywa.

Chleb biały

Wypiekany jest z mąki pszennej dobrze oczyszczonej, a czasem nawet wybielanej. Dopuszczalny jest 10-procentowy dodatek mąki z innych zbóż. Zawiera dwa razy więcej wapnia niż chleb pełnoziarnisty, ale mniej błonnika (1,5g w 100g).

Chleb ciemny

Wytwarza się z mąki pszennej pozbawionej części otrąb. Może zawierać naturalny składnik barwiący, np. karmel. Ma mniej składników mineralnych niż pieczywo pełnoziarniste, ale wapnia jest w nim tyle co w jasnym chlebie.

Chleb pełnoziarnisty

Zwany pełno pszennym, wytwarza się z dodatkiem mąki słodowanej i zarodków pszennych. Uważany jest za pieczywo zdrowe, z powodu dużej ilości błonnika (6g w 100g chleba). Zawiera żelazo, cynk, magnez, fosfor i witaminy z grupy B.

Grahamka

Wypiekana jest z pełnego ziarna, z mąki żytnio-pszennej (z przewagą żytniej). Zawiera wiele witamin z grupy B (B1, B2, B6, PP), witaminę E, cynk, krzem i chrom. Jest w niej niewiele glutenu. Stugramowa bułeczka to około 200kcal i sporo błonnika- ponad 4g.

Bułka z posypką sezamową

To pieczywo z czystej mąki pszennej. Ziarna sezamu zawierają wapń i witaminę E, wzbogacając bułeczki w składniki odżywcze. W sezamie są też kwasy nienasycone, zalecane w profilaktyce przeciwmiażdżycowej. Ziarna mają jednak sporo kalorii.

Makroelementy: Żelazo

Żelazo jest niezbędne do budowy krwinek czerwonych-hemoglobiny, barwnika mięśni- mioglobiny, do wytwarzania niektórych enzymów, do transportu tlenu w organizmie, jak też do oddychania komórkowego. Organizm gromadzi jego zapasy w wątrobie, nerkach i szpiku.Dzienne zapotrzebowanie to 15 mg żelaza. Dobrym źródłem są żółtka jaj, wątróbka, płucka, cynadry, kaszanka, czernina. Również ciemne pieczywo, grube kasze, nasiona roślin strączkowych, warzywa i owoce to cenne źródła tego pierwiastka. Witamina C ułatwia wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego, natomiast produkty mleczne (a konkretniej kazeina) utrudniają.

Makroelementy: Magnez

Jest go w ciele człowieka około 25 gramów. Wchodzi w skład kości zębów i mięśni. Wpływa na przemiany węglowodanów, wapnia, fosforu, potasu i witaminy C, syntezę białek ustrojonowych oraz na czynność układu nerwowego i mięśniowego. Jest antagonistą wapnia. Dorosły potrzebuje od 250 do 350mg magnezu dziennie. Głównym jego źródłem w naszym pożywieniu są rośliny strączkowe, grubo mielone produkty zbożowe, warzywa zielone, podroby, orzechy, morele, figi, banany oraz kakao. Jego niedobór może powodować zaburzenia rytmu serca, migreny, u kobiet zwiększa dolegliwości związane z napięciem przedmiesiączkowym. Nadmiar magnezu natomiast wywołuje biegunkę.

Makroelementy: Wapń

W organizmie człowieka jest go około 1kg. Wapń odpowiada za procesy krzepnięcia krwi oraz prawidłowe działanie układu nerwowego i mięśniowego- w tym za pracę serca. Prawie 99% wapnia znajduje sie w zębach i kościach. Jego niedobór prowadzi do rozmiękania kości, próchnicy zębów i krzywicy.
Niedobór tego pierwiastka można uzupełnić, wprowadzając do diety większe ilości mleka, serów, jaj. Znacznie lepiej przyswajalny wapń znajduje się jednak w warzywach liściastych, owocach i orzechach.

Makroelementy: Fosfor

Fosfor. Około 80% fosforu znajduje się w kościach, zębach, nieco mniej w mięsniach i mózgu, ale praktycznie jednak nie ma komórki w ludzkim organizmie, która nie zawierałaby tego pierwiastka. Prawidłowa dieta codzienna dostarcza go na szczęście w wystarczającej ilości, stąd przypadki niedoboru fosfotu zdarzają sie sporadycznie. Aby był w pełni aktywny, wymaga obecności witaminy D oraz wapnia. Oto przykładowe produkty, które tego pierwiastka zawierają znaczące ilości. Miary podawane są w mg na 100g.
-słonecznik 784
-kasza gryczana 495
-migdały 454
-fasola, nasiona suche 437
-płatki owsiane 433
-orzechy włoskie 332
-łosoś wędzony 250

Seler naciowy hit z Hollywood !

Jak donoszą amerykańskie social media, seler naciowy zrobił ostatnio dużą karierę za oceanem, gdzie wykorzystywany jest głównie jako produkt odmładzający i upiększający. Chociaż w Polsce bardziej popularny jest seler korzeniowy, warto go chociaż od czasu do czasu zastąpić tymi zielonymi, chrupiącymi łodygami.

Seler naciowy pochodzi od dziko rosnącego selera na terenach Eurazji i uznawany jest za jedno z najstarszych warzyw na świecie. Wzmianki o nim znaleziono m. in. w zapiskach starożytnych Egipcjan i Greków, przez których uznawany był za roślinę magiczną oraz kojącą nerwy. W medycynie ludowej nasiona selera wykorzystywano jako lek na wzdęcia i niestrawności oraz jako środek moczopędny. Obecnie seler naciowy popularny jest w Ameryce, zwłaszcza wśród gwiazd filmowych, które zaczynają dzień właśnie o przygotowania z niego soku (łączony jest on z sokiem jabłkowym i wypijany na czczo). Taki sok wykazuje działanie oczyszczające, nawilża skórę i nadaje jej aksamitną gładkość, likwiduje obrzęki i chroni przed wolnymi rodnikami. Te swoje wyjątkowe właściwości seler naciowy zawdzięcza dużym dawkom witaminy C oraz witaminom z grupy B, witaminie E i PP oraz kwasowi foliowemu. Spośród warzyw korzeniowych seler zawiera najwięcej fosforu, ale dostarczy także wapnia, cynku, potasu, magnezu i żelaza.

Nic dziwnego, że po seler naciowy sięgają gwiazdy. W tej kwestii powinniśmy brać z nich przykład, ponieważ warzywo to rzeczywiście pobudza przemianę materii i usuwając szkodliwe produkty uboczne, oczyszcza organizm z toksyn. Ma to nie tylko znaczenie dla naszego wyglądu, ale także dla zdrowia. Szkodliwym produktem ubocznym może być np. kwas moczowy, który w postaci kryształków może odblokować się w stawach. Picie soku z selera może więc przynieść ulgę obolałym stawom.

Seler naciowy polecany jest też osobom, które nie mają apetytu. Zawarty w nim olejek eteryczny pobudza procesy trawienne i zwiększa apetyt, a przy okazji likwiduje zaparcia. Warzywo to powinno być spożywane także przez osoby, u których wykazano:

-niedostateczną produkcję żółci;

-nadkwasotę żołądka;

-nowotwór żołądka;

-nadciśnienie tętnicze;

-zaburzenia pracy nerek;

-artretyzm;

-reumatyzm;

-astmę;

-zapalenie oskrzeli

Warto zwrócić uwagę na olejek aromatyczny występujący w selerze. Udowodniono, iż posiada on właściwości wpływające uspokajająco na centralny układ nerwowy. Składniki tego olejku mają także właściwości przeciw-konwulsyjne. Uważa się, iż codzienne wypicie soku z selera połączonego z sokiem z marchwi może wyleczyć skołatane nerwy.

Łosoś ze szpinakiem w cieście francuskim

Składniki

-100g łososia wędzonego w plastrach

-300g łososia świeżego

-200g szpinaku

-50ml śmietany 12-18%

-1 opakowanie ciasta francuskiego

-sól, pieprz

-1 łyżka masła

Przygotowanie

Przygotowanie tego dania rozpoczynamy od podzielenia łososia na 4 równe części, opruszamy go solą i pieprzem i zostawiamy na ok. 10 minut.

W międzyczasie podsmażamy szpinak na maśle, dodając śmietanę, sól i pieprz, a na koniec odrobinę tartego sera, tak aby otrzymać gęstszą masę. Pozostawiamy do ostudzenia.

Na każdą część świeżego łososia nakładamy pożądną łyżkę masy szpinakowej i plaster łososia wędzonego (tak, żeby masa się dobrze trzymała łososia).

Następnie dzielimy ciasto francuskie na 4 części i w każdą z nich opakowujemy przygotowanego łososia, należy szczególną uwagę zwrócić na dobrze sklejone brzegi, aby ciasto nie otworzyło się w trakcie pieczenia. Całość piec w temperaturze 200C przez ok. 20 minut.

Szpinak

Właściwości lecznicze szpinaku.

Liście szpinaku mają właściwości antynowotworowe i chronią przed miażdżycą. Właściwości lecznicze szpinaku to zasługa beta-karotenu, witaminy C oraz luteiny-znanych przeciwutleniaczy. Poza tym szpinak bogaty jest w potas, żelazo i kwas foliowy.

Badania potwierdziły, że liście szpinaku wykazują właściwości antynowotworowe i chronią przed miażdżycą. Jest to zasługa beta-karotenu, witaminy C oraz luteiny- znanych przeciwutleniaczy, których w szpinaku jest pod dostatkiem. Szpinak powinny jadać osoby zestresowane, jest on bowiem źródłem magnezu. Pierwiastek ten ma duży wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego, zdecydowanie obniża podatność na stres, wykazuje właściwości uspokajające. Zapobiega także bólom i zawrotom głowy.

Liście szpinaku zawierają dużo obniżającego ciśnienie potasu, dlatego powinny je jeść osoby z nadciśnieniem. Dodatkowo potas współdziała z magnezem, regulując pracę serca. W liściach szpinaku znajduje się także łatwo przyswajalne żelazo, tyle że w mniejszej ilości, niż przed laty sądzono (wynikało to z pomyłki analityków, którzy źle postawili przecinek)= 2,8mg w 100g (dzienne zapotrzebowanie to ok. 18 mg dla kobiet i 15 mg dla mężczyzn). Żelazo transportuje tlen do organizmu i odgrywa bardzo ważną rolę w produkcji czerwonych krwinek.

Zielone liście szczególnie zalecane są kobietom w ciąży. Zawarty w nich kwas foliowy zapobiega wadom układu nerwowego płodu. Ponadto chroni on przed chorobami układu krążenia. Szpinak jest także bogaty w witaminę K odgrywając ważną rolę w krzepnięciu krwi, witaminy z grupy B obniżające cholesterol oraz istotną dla opóźnienia procesów starzenia witaminę E. Jeśli dbasz o linię, koniecznie włącz szpinak do swojej diety, jest niskokaloryczny: 100g to zaledwie 16kcal! Ponadto zawarte w nim potas i witaminy z grupy B uczestniczą w spalaniu węglowodanów i tłuszczów oraz przyśpieszają metabolizm.

Czystek

Czystek to zioło, któremu są przypisane wyjątkowe właściwości zdrowotne. W Internecie można znaleźć informacje, że jest skuteczny w walce z wszelkimi infekcjami.  Niektórzy przekonują, że wskazaniem do jego stosowania są także alergie, borelioza, a nawet choroby nowotworowe. Czy czystek na pewno posiada tyle właściwości leczniczych?

Oto najważniejsze cechy tego zioła, dzięki którym możemy je przypisać do kategorii roślin prozdrowotnych:

1.       Czystek wzmacnia układ immunologiczny i działa antyoksydacyjnie. Zawiera imponujące ilości polifenoli. Polifenole są związkami fenolowymi, które działają antyoksydacyjnie i wzmacniająco na naszą odporność. Są dobrym „lekiem” na opryszczkę, grypę, drożdżycę, czy boreliozę. Działają w ten sposób że osłaniają komórkę i unieszkodliwiają wolne rodniki- czyli intruza. Jest to poniekąd właściwość także antybiotyczna: bakterie, wirusy czy drobnoustroje „sklejają się” z polifenolami, dzięki czemu nie są w stanie połączyć się z błoną komórkową, którą mogłyby uszkodzić. Tym samym, proces starzenia się organizmu również zostaje opóźniony. Potencjał antyoksydacyjny naparu z czystka jest trzykrotnie wyższy od potencjału antyoksydacyjnego zielonej herbaty. Warto też wiedzieć, że witamina P(która się w czystku znajduje)  jest skuteczniejsza od witaminy C czy E, a w połączeniu z nim podwaja swoją moc.

2.       Czystek nie zawiera substancji psychoaktywnych. W przeciwieństwie do zielonej herbaty, susz czystka nie zawiera teiny, teofiliny, teobrominy. Napar z czystka z powodzeniem może pić każdy: dzieci do trzeciego roku życia, kobiety w ciąży, matki karmiące i osoby starsze. Jedynie co możemy poczuć po wypiciu naparu z czystka to lekkie uczucie suchości w ustach- efekt działania składników antywirusowych. Ważne, żeby susz czystka pochodził kontrolowanych upraw i składał się niemal w całości z suszonych listków i kwiecia. Tylko w ten sposób zapewnisz sobie odpowiedni  smak i dawkę dobroczynnych właściwości.

3.       Czystek usuwa metale ciężkie z organizmu. Organizm palaczy oraz osób pracujących w zanieczyszczanym środowisku narażony jest na kumulowanie się rtęci, ołowiu, kadmu. Nadmiar metali ciężkicj w tkankach może grozić zaburzeniem ich pracy i nieprawidłowym rozwojem. Czystek wiąże te toksyczne substancje i usuwa z organizmu. Pamiętajmy jednak, aby sam czystek pochodził z wolnych od zanieczyszczeń upraw, wtedy jego działanie jest najbardziej skuteczne.

4.       Czystek wpływa na higiene jamy ustnej i działa alkalizująco. Działąnie antybakteryjne czystka wpływa również na stan zdrowotny jamy ustnej- niszczy drobnoustroje i ma działanie lekko wybielające. Dlatego warto profilaktycznie przepłukać usta naparem z czystka. Warto wiedzieć, że napar z czystka, podobnie jak inne herbaty ziołowe odkwasza organizm, czyli działa alkalizująco na krew, co jest bardzo wskazane w diecie wysokobiałkowej osób odchudzających się i aktywnych.

5.       Czystek zmienia zapach naszego ciała. Najprawdopodobnie ta właściwość jest spowodowana  umiejętnością usuwania toksyn z organizmu. Najczęściej to one powodują nieprzyjemny zapach naszego potu. Po kilku tygodniach regularnego stosowania czystka, wydzieliny ciała są znacznie łagodniejsze w odbiorze, można więc uznać, że działają lepiej niż antyperspirant, ponieważ rozprawiają się z przykrym zapachem „od wewnątrz”.

Rodzaje czystka. Pod pojęciem czystek kryje się ponad 50 gatunków roślin. Jednak wśród najczęściej uprawianych wymieni a się:

-czystek kreteński- cechą charakterystyczną są różowe kwiaty;

-czystek szary, czystek siwy- kwiaty również są różowe, ale wyróżniają go pomarszczone, jajowate liście;

-czystek lada nowy lub żywicowy- ma białe kwiaty z ciemnym oczkiem

-czystek wawrzynolistny, inaczej czystek laurolistny- ma białe kwiaty z żółtymi środkami

Herbata z czystka, jak przygotować?

Wsyp 1 czubatą łyżkę ususzonych ziół do szklanki, a następnie zalej je wrzącą wodą. Pozostaw do zaparzenia na 5-8 minut. Jeden taki napar można zalewać ok. 3-4 razy.